Phong tục cúng cá lóc nướng vía thần tài, đặc biệt phổ biến ở miền Nam Việt Nam, từ lâu đã trở thành nét đẹp văn hóa độc đáo, mang đậm dấu ấn tín ngưỡng tâm linh của người dân. Để hiểu rõ hơn về nguồn gốc và ý nghĩa thú vị đằng sau mâm cúng độc đáo này, hãy cùng Review Ẩm Thực khám phá bài viết sau đây.
Nguồn gốc cá lóc nướng vía thần tài từ đâu?
Cá lóc nướng trui là món ăn quen thuộc thường xuất hiện nhiều trên mâm cúng Thần Tài vào ngày mùng 10 tháng Giêng âm lịch hàng năm ở miền Nam. Phong tục cúng cá lóc nướng ngày thần tài này mang nhiều ý nghĩa đặc biệt, thể hiện mong ước về tài lộc, may mắn và sự sung túc trong năm mới.
Tục cúng cá lóc nướng vía Thần Tài được cho là có nguồn gốc từ miền Nam, xuất hiện từ rất lâu đời. Tại sao cúng thần tài bằng cá lóc nướng? Theo quan niệm dân gian, cá lóc là loài vật tượng trưng cho sự sung túc, dư dả bởi khả năng sinh sản mạnh mẽ và sức sống mãnh liệt. Hình ảnh cá lóc lội ngược dòng nước cũng thể hiện cho ý chí kiên trì, vượt khó để đạt được thành công.
Nhiều ý kiến lại cho rằng tục cá lóc nướng vía thần tài chịu ảnh hưởng từ cộng đồng người Hoa sinh sống tại Nam Bộ. Trong văn hóa Trung Quốc, cá lóc được gọi là “cá diêu vũ”, mang ý nghĩa về sự thăng tiến, phát tài. Do đó, người Hoa tại Nam Bộ đã đưa con cá này vào mâm cúng Thần Tài, dần dần lan tỏa sang người Việt và trở thành nét văn hóa đặc trưng.
Dù nguồn gốc phong tục chưa được xác minh, nhưng tục cúng cá lóc nướng vía Thần Tài vẫn giúp ta thể hiện được lòng thành kính, biết ơn đối với vị thần cai quản tài lộc. Người dân mong muốn thông qua lễ vật này, Thần Tài sẽ ban cho họ một năm mới dồi dào may mắn, sung túc, thịnh vượng.
Ý nghĩa cá lóc nướng cúng thần tài?
Cá lóc nướng là món ăn quen thuộc trong mâm cúng Thần Tài của người dân miền Nam, mang nhiều ý nghĩa đặc biệt về mặt tâm linh và phong thủy.
- Thể hiện lòng biết ơn: Việc cúng thần tài cá lóc nướng là cách để người dân bày tỏ lòng biết ơn đối với vị thần cai quản tiền bạc và mong muốn thần sẽ mang đến may mắn cho gia chủ.
- Cầu tài lộc, may mắn: Theo quan niệm dân gian, cá lóc là loài “có vảy”, tượng trưng cho sự may mắn, tài lộc. Cá lóc nướng thường được để nguyên con, không cắt vây, không mổ bụng, với mong muốn giữ trọn vẹn “vận may” và “lộc lá” cho gia chủ.
- Thể hiện sự sung túc: Cá lóc là loài có thân hình dài, mập mạp, tượng trưng cho sự sung túc, dư dả. Khi dâng cá lóc nướng vía thần tài, người ta hy vọng sẽ được ban cho nguồn tài lộc dồi dào, cuộc sống ấm no, đủ đầy
- Sức sống mãnh liệt và sự sinh sôi nảy nở: Cá lóc được biết đến với sức sống mãnh liệt, có khả năng thích nghi tốt với nhiều môi trường sống, kể cả những nơi khắc nghiệt. Hình ảnh cá lóc vượt qua bùn lầy tượng trưng cho ý chí kiên cường, nghị lực phi thường, đại diện cho mong muốn về một năm mới tràn đầy năng lượng, sẵn sàng đương đầu với mọi thử thách.
- Thể hiện sự gắn kết: Việc cúng cá lóc nướng thần tài cùng với các lễ vật khác trong mâm cúng còn thể hiện mong muốn về sự gắn kết, sum vầy của gia đình.
Cùng khám phá hơn 1000 món ăn Việt Nam với vạn hương vị, muôn màu sắc, đặc trưng, đầy ấn tượng
Một số lưu ý khi chuẩn bị cá lóc nướng vía thần tài
Cá lóc nướng là món ăn dân dã, một món ngon miền Nam và cũng là một món ăn không thể thiếu trong mâm cúng Thần Tài của người Việt. Để dâng lên mâm cúng một con cá lóc nướng đẹp mắt, thơm ngon và đầy đủ ý nghĩa, bạn cần lưu ý một số điều sau:
- Chọn cá lóc nướng vía thần tài: Nên chọn cá lóc tươi sống, vảy bóng, màu sắc tự nhiên, mắt trong, không bị đục.
- Nướng cá: Cá lóc phải được nướng trui trên than củi cho đến khi chín vàng đều. Nên dùng mía xuyên qua thân cá để giữ cho cá được thẳng đẹp sau khi nướng.
- Cúng cá lóc nướng vía thần tài: Cá lóc nướng cần được để nguyên con, nguyên vảy, không đánh vảy, không cắt vi và đuôi, cũng như không mổ bụng cá. Nên cúng cá lóc cùng với các lễ vật khác như hoa, trái cây, nhang đèn, vàng mã, …
Hướng dẫn cách làm cá lóc nướng vía thần tài
Nguyên liệu cần có cho món cá lóc nướng cúng thần tài bao gồm:
- Cá lóc: 1 con (khoảng 1kg)
- Mía: 1 cây
- Rau sống: dưa leo, khóm, chuối chát, húng lủi, rau thơm… để trang trí và ăn kèm
- Nước mắm me
Các bước thực hiện món cá lóc nướng ngày vía thần tài cũng rất đơn giản:
- Cá lóc mua về rửa sạch với nước muối pha loãng để giảm bớt mùi tanh
- Sau đó nướng cá trên than hoa hoặc than củi. Dùng mía xiên qua thân cá và đặt lên vỉ nướng. Nướng cá đều hai mặt cho đến khi da cá vàng giòn, thịt cá chín đều.
- Khi cá chín, gỡ cá ra khỏi vỉ nướng và để nguội bớt. Bày cá ra đĩa cùng với rau sống, bún, bánh tráng và nước mắm me là đã có thể mang đi cúng thần tài được rồi!
Xem thêm:
- Khám 6 món cá lóc nướng nồi chiên không dầu ngon hiện nay
- 6 cách làm cá lóc nướng than giữ trọn vị nguyên bản của món ăn
- Cách nấu cá lóc nướng trui ngon miệng, thơm lừng
Hy vọng với những thông tin về món cá lóc nướng vía thần tài mà Review Ẩm Thực chia sẻ sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về phong tục này cũng như có thể giải đáp được câu hỏi tại sao cúng cá lóc nướng ngày thần tài. Theo dõi website để cập nhật thêm nhiều tin tức ẩm thực thú vị mỗi ngày bạn nhé!
